"Zaide" - XXIII Festiwal Mozartowski w Warszawie

Wojciech Parchem w roli Sułtana Solimana
fot. Warszawska Opera Kameralna

    Festiwal Mozartowski trwa, więc po koncercie symfonicznym w pawilonie Podchorążówki i Wielkiej Mszy c-moll w Kościele Świętego Krzyża udało mi się trafić na "Zaide" już w samym budynku teatru. Właśnie - "Zaide", opera Mozarta o wiele mniej znana niż "Die Zauberflöte", "Le nozze di Figaro" czy "Don Giovanni". Dzieło z KV 344, właściwie dwuaktowy singspiel, oryginalnie w niemieckiej wersji językowej. Tak też został wystawiony 9 lipca 2013 roku w Warszawskiej Operze Kameralnej, z polskimi napisami, co jest swoistym novum, z którym pierwszy raz w tym przybytku spotkałam się na "Weselu Figara" podczas tegorocznego Festiwalu. Cóż, tego wieczoru kilka razy nie nadążano z napisami za słowami, które padały na scenie.

   Sinfonietta Warszawskiej Opery Kameralnej prowadzona batutą Tadeusza Karolaka nie od początku błyszczała (swoją drogą kolejny raz zauważam to w orkiestrach Opery - co się dzieje?), ale już w drugiej części uwertury złapała lekkość i bystrość mozartowskiej frazy. Było coraz lepiej - w późniejszym toku spektaklu zwróciłam szczególną uwagę na flet (wydaje mi się, że tego wieczoru grała Anna Mocarska), który niezwykle dobrze radził sobie z solówkami, idealnie utrzymywał intonację podczas długich dźwięków i wzbogacał orkiestrę swoją czystą, słodką barwą.
   Pierwsze sceny, które obfitują w słowo mówione to nie lada wyzwanie dla wokalistów, którzy tutaj muszą zabłysnąć aktorstwem, nie mając ratunku w zaletach swoich głosów. Mateusz Zajdel, wcielający się w rolę Gomatza niestety kolejny raz okazał się najsłabszym ogniwem przedstawienia (podobnie jak w "Cosi fan tutte") na tyle, iż można powiedzieć, że był po prostu przeciętny. Wielka szkoda, że niewiele się w tej kwestii zmieniło w ciągu całego spektaklu. Pojawia się Justyna Stępień - w tytułowej roli Zaide - a wraz z nią, w arii "Ruhe sanft, mein holdes Leben" (Odpoczywaj spokojnie, piękna istoto) ogrom słodyczy i powabu, które artystka ta bez problemu okazje na scenie pomimo swego nieco mylącego i pozornie niewskazującego na to wyglądu.

Justyna Stępień w tytułowej roli - Zaide
fot. Warszawska Opera Kameralna

   Cały pierwszy akt upływa grzecznie, pogodnie i słodko - zarówno, gdy chodzi o niewiarygodnie optymistyczną historię, jak i grę aktorską i wykonania arii (i ensemble) przez artystów, do których dołącza w roli Allazima Robert Szpręgiel. Pierwszy takt - owszem, ale po przerwie czeka akt drugi, który zaczyna swoim monologiem Sułtan Soliman, a raczej wcielający się w jego rolę Wojciech Parchem, wraz z nim zaś pojawia się kwintesencja wręcz gniewu, ognia i porywającego aktorstwa - samo zło w postaci piekielnie rozgniewanego Sułtana, o - jak potem okazuje się w arii "Der stolze Löw' lässt sich zwar zähmen" - niesamowicie mocnym głosie, którym wypełniał całą salę. To był właśnie moment, w którym pomyślałam, że nie mogłam być w tym czasie w żadnym innym, bardziej odpowiednim miejscu. Wraz z Sułtanem pojawia się Osmin (tego wieczoru niezawodny Andrzej Klimczak), który jest elementem komediowym dzieła i ma do wykonania niezwykle trudną arię śmiechu, "Wer hungrig bei der Tafel sitz" (Ci, co zasiedli do stołu). Arię, którą nazwany przeze mnie wcześniej niezawodnym Andrzej Klimczak wykonał... niezawodnie. :) I od tego momentu nakładają się na siebie wspaniałości mozartowskiego geniuszu, gry aktorskiej i gładkich głosów wykonawców oraz pracy orkiestry - przedstawienie staje się czystą (a może grzeszną?) przyjemnością, przestaje liczyć się wszystko poza sceną. Istnieją tylko aktorzy, scenografia, orkiestra z dyrygentem; "Trostlos schluchzet Philomele", "Tiger!" (Szlocha słowik niepocieszony, Tygrysie!) wyśpiewywane przez Justynę Stępień. Magia Warszawskiej Opery Kameralnej.

Andrzej Klimczak w roli Osmina
fot. Warszawska Opera Kameralna